Ongeveer 1 op de 10 volwassen Nederlanders valt in de categorie ‘zware drinker’ (minstens 6 glazen alcohol ineens, op één of meer dagen in de week). Slechts 10% van deze probleemdrinkers wordt in een huisartspraktijk herkend. Het tijdig herkennen van ‘de zware drinker’ is dus nog niet zo eenvoudig . Terwijl vroeg opsporen en tijdig hulp bieden ernstige verslaving kan voorkomen en behandelingen ook beter aanslaan in een vroeg stadium, dan na jaren van probleemdrinken.
Overmatig alcoholgebruik uit zich vaak in vage psychische klachten zoals vermoeid, neerslachtig, depressief of gejaagd voelen, slecht slapen, weinig aan kunnen en stressklachten. Door met het alcoholgebruik te stoppen of te minderen worden veel psychische klachten minder of gaan helemaal weg. Stoppen met drinken geeft de meeste gezondheidswinst. Mensen met depressieve klachten blijken in zelfs 80% van de gevallen volledig op te knappen na stoppen met drinken.
“Problemen met alcohol uiten zich vooral door indirecte signalen. Ik vraag dus bij elke cliënt met vage klachten naar het gebruik van alcohol” – Wijkwerker
Wanneer ben ik extra alert?
- Psychische klachten, zoals somberheid, stress, een prikkelbare stemming, stemmingsklachten, depressie, angst, overspannenheid, vaak gecombineerd met:
- Sociale problemen (o.a. verwaarlozing van zelf of omgeving, werkproblemen, conflicten in contact en relatie, seksuele problemen, (huiselijk) geweld) en/of:
- Lichamelijke klachten, zoals:
- Geheugenproblemen, vergeetachtigheid
- Verminderde conditie en/of gewichtsverandering
- Slaapproblemen
- Maag- en darmklachten (o.a. reflux) / Hart- en longklachten (o.a. hartkloppingen)
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid, algehele malaise
- Slechte adem door alcoholgebruik
- Gezwollen, opgeblazen gezicht
- Roodheid in het gezicht of roodheid van de ogen
- Spraakstoornissen
- Tremoren (= trillen, schudden)
- Stoornissen in het reactievermogen
- Transpiratie
- Braken
- Jicht
- Zichtbare rode vaatjes op de huid (Spider naevi)
* Let wel: bovenstaande verschijnselen kunnen wijzen op middelengebruik maar zijn nooit bewijzend. Het is belangrijk om hier het gesprek over aan te gaan. Ook afwezigheid van deze symptomen kunnen middelenmisbruik namelijk niet uitsluiten.
Overige zaken die kunnen wijzen op overmatig alcoholgebruik zijn:
- Frequent bezoek aan de huisarts of Eerste Hulp in een ziekenhuis met een wisselend of onverklaarbaar klachtenpatroon
- Geneesmiddeleninteractie of afwijkende laboratoriumwaarden
- Frequent hebben van ongevallen met kleine ongelukjes, wonden of fracturen
- Frequent gebruik van en verzoek om slaap- en/of kalmeringsmiddelen
- Alcoholgeur of de aanwezigheid van andere sterke geuren ter maskering van een alcoholgeur
- Overmatig nicotinegebruik